Vroeg of laat worden losse delen van een serie steeds gebundeld, zeker bij Querido, en dus kon dit ook niet uitblijven voor de boeken rond Hannah. In Het grote boek van Hannah werden de vier tussen 1995 en 2000 verschenen delen samengevoegd. En als bonus krijgt de lezer er nog vijf nieuwe verhalen bovenop!

Ook bijna tien jaar na het verschijnen van het eerste boek, en bij een tweede of een derde keer lezen, hebben deze boeken niets aan hun charme en leesplezier ingeboet. De schrijfster brengt Hannah perfect tot leven, je herkent er zo stukjes van jezelf en anderen in. In veel boekjes waarin kleuters de hoofdrol krijgen, blijven de volwassenen op de achtergrond, of ze krijgen onbeduidende rolletjes, of erger nog, ze worden geportretteerd als perfecte, altijd geduldige en altijd klaarstaande ouders. De moeder van Hannah is even echt en herkenbaar als Hannah zelf. Dat komt grotendeels doordat Hannah en haar moeder zo goed kunnen praten met elkaar, en er eigenlijk geen enkel onderwerp taboe is. Verliefd zijn, tongzoenen, hoe worden baby'tjes gemaakt, maar ook heel verdrietig zijn of dood gaan of twee jongens die op elkaar verliefd zijn: alles lijkt even vanzelfsprekend en wordt zonder moeilijke woorden behandeld. Alle verhalen spelen zich in de privésfeer af, en niet op school. En hoe ernstig sommige onderwerpen ook zijn, er loopt altijd een lichte, humoristische draad doorheen de verhalen.

De vijf extra verhaaltjes zijn niet zomaar een aanhangsel. Ze maken het boek compleet, en ronden af wat in het laatste boek Hannah en het raadsel van de stilte nog open bleef. De zwangere hond Snoet krijgt haar puppies en Hannah moet voor elk kleintje een baasje zoeken. Dat doet ze op haar eigen spontane manier. De hele bundel wordt op die manier op een heel positieve, leuke manier afgesloten, en de lezer blijft met een warm gevoel achter.

Door de evenwaardige manier waarop kinderen en volwassenen behandeld worden, is het boek een even groot plezier voor de voorlezende ouders als voor de kleuters, én ook als je al lang geen kleuter meer bent en al zelf kunt lezen, blijven de verhalen over Hannah leuk. [Karin Van Camp] Verberg tekst

Bundel met alle verhaaltjes over Hannah die eerder in vier bundels* zijn verschenen, aangevuld met vijf nieuwe verhalen over Snoet en de geboorte van vier pups waarvoor Hannah baasjes moet zoeken. Een bundel zuivere verhalen die in hedendaagse, directe taal worden verteld. Ook humor ontbreekt niet. De pentekeningen zijn neergezet in stevige lijnen en ingekleurd in grijze tinten waterverf. Ze passen uitstekend in deze bundel, waarin de ervaringen van een klein meisje aan de orde komen. Wat opvalt zijn de open en eerlijke gesprekken tussen ouders en dochter en de vragen die ze kan stellen. Over de dagelijkse dingen, maar ook over doodgaan, vrijen, kindjes maken e.d. Dat ouders zich dan soms ongemakkelijk voelen is ook duidelijk. Subtiele humor en beeldend taalgebruik. Verhalen waar kinderen vanaf ca. 5 jaar zich in kunnen herkennen of misschien alleen maar naar kunnen verlangen.

Het eerste boek van Hannah verscheen in 1995, de drie volgende delen in 1997, 1999 en 2001. Het laatste boek ‘Hannah en het raadsel van de stilte’ werd bekroond met een Zilveren Griffel. Nu zijn de boekjes gebundeld en er zijn een aantal niet eerder verschenen verhaaltjes toegevoegd. Hannah is een heel gewoon meisje. Ze is enig kind en dat vind ze helemaal niet prettig, ze wil graag een broertje of zusje. Ergens in de loop van het boek kom je pas te weten dat mama een post-natale depressie had na de geboorte van Hannah, en daarom is er geen baby meer gekomen. Daarom heeft mama ook zo veel begrip voor haar vriendin Fien, die kampt met een depressie. Gelukkig hebben ze wel een hond, Oswald. Die is al oud en in de loop van het boek wordt hij ‘een vies oud heertje’ met allerlei kwaaltjes. Je voelt het al van ver aankomen, Oswald gaat dood. Mama en Hannah vinden het allebei heel erg, papa minder want die ergerde zich vaak aan de onzindelijkheid. Hannah krijgt een nieuwe hond en die krijgt op haar beurt puppies. Dan is er ook nog opa, mama’s vader, in het eerste boek nog een raar, verward oud mannetje, maar ook hij wordt ouder en doolt steeds meer, en ja, ook hij gaat dood. Hierbij zijn Hannah’s gevoelens veel ambivalenter: ze vindt het erg voor mama, ze vond hem soms ook wel grappig, maar ze is ook bang van hem. Wat gebeurt er verder nog? Heel gewone dingen. Vriendjes die komen spelen, ziek zijn, gek dansen, op vakantie gaan. Het leuke is dat de verhaaltjes op zichzelf kunnen gelezen worden, maar ook in een breder kader zitten. Er zit evolutie in Hannah’s karakter, want kinderen groeien snel. Het is ook een subtiel boek. Het gaat wel over depressie en dementie, maar altijd zijdelings. Het zijn dingen die gebeuren, en verder moeten daar geen grote woorden aan vuil gemaakt worden. Ook andere, kleinere thema’s worden als het ware achteloos behandeld. Mama ergert zich omdat bij een spelletje in de klas alle meisjes verpleegster moesten zijn en de jongens dokter, papa vindt het gewoon grappig. De illustraties van Thé Tjong-Khing zijn simpele zwart- wittekeningen, er staat er ook maar één om de paar pagina’s, maar ze maken de hele lay-out toch veel lichter. Ik vind dit toch een tamelijk uitzonderlijk boek. De mengeling van lichtvoetigheid en tragiek, de prettige, goedlopende taal, de verschillende niveaus waardoor het zowel volwassenen als kinderen aanspreekt, je moet het maar doen.

Verberg tekst